12 lutego 1989 roku w podziemiach kościoła św. Andrzeja Apostoła na Chłodnej w Warszawie spotkało się 51 przedstawicieli „niepokornych i niezależnych” środowisk harcerskich.
Podjęło wstępne decyzje dotyczące charakteru i nazwy tworzonej organizacji oraz powołało Komisje Organizacyjną. 51 obecnych przedstawicieli utworzyło Komitet Założycielski ZHR. Po burzliwej dyskusji grono inicjatorów powstania nowej organizacji zadeklarowało utworzenie i przystąpienie do Związku Harcerstwa Rzeczypospolitej. Opracowano deklarację założycielską nowej organizacji oraz wyznaczono termin spotkania przedstawicieli tych środowisk z całej Polski w celu formalnego jej zawiązania.
Kolejne spotkanie miało miejsce 25 lutego w kościele św. Zygmunta w Warszawie. Tam w obecności ponad dwustu delegatów środowisk ze wszystkich stron Polski przyjęto uchwałę o powołaniu do życia Związku Harcerstwa Rzeczypospolitej, pod którą jeszcze na spotkaniu podpisało się 116 instruktorek i instruktorów harcerskich.